Farmers of the Sea - Sea Cucumber Farming als alternatief voor vissen
Locatie
Tampolove en Ambolimoke, Zuidwest-Madagaskar
De uitdaging
Veel ontwikkelingslanden worden geconfronteerd met onderling verbonden uitdagingen van slechte gezondheid, onvervulde gezinsbehoeften, ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, voedselonzekerheid, aantasting van het milieu en kwetsbaarheid voor klimaatverandering. Een van die landen is Madagascar, waar 92% van de bevolking leeft van minder dan US $ 2 per dag. Semi-nomadische vissersgemeenschappen langs de zuidwestkust zijn enkele van de armste en meest geïsoleerde gemeenschappen in het land; bijna volledig afhankelijk van het mariene milieu voor voedsel, inkomen, transport en culturele identiteit. In de afgelopen jaren hebben ze dalende visvangsten waargenomen, grotendeels als gevolg van druk die verband houdt met marktgestuurde exploitatie, evenals stijgende vraag naar levensonderhoud van de groeiende kustbevolking.
Als reactie op deze daling van de vangst, hebben veel van de gemeenschappen met behulp van niet-gouvernementele organisaties (NGO's) initiatieven genomen om het levensonderhoud te diversifiëren en zodoende de visserijdruk te verminderen. Een van die alternatieve inkomsten die in de regio is onderzocht, is de kweek van zeekomkommers.
Ondernomen acties
In een poging de mariene biodiversiteit te beschermen en de traditionele visserij langs de zuidwestkust van Madagaskar te ondersteunen, Blue Ventures, een internationale niet-gouvernementele organisatie, heeft met lokale gemeenschappen samengewerkt om een lokaal beheerd zeegebied (LMMA) tot stand te brengen; netwerken die tijdelijke sluiting van de visserij omvatten; permanente zeereservaten; en aangewezen aquacultuurzones. De LMMA wordt Velondriake genoemd, wat betekent "leven met de zee" en beslaat meer dan 750 km aan mariene, kust- en terrestrische habitats. Om de veerkracht en het herstelpotentieel van de koraalriffen en mangrovegebieden voor klimaatverandering en antropogene druk te vergroten, zijn verschillende vormen van visserijbeperkingen ontwikkeld, zoals het verbieden van destructieve vismethoden en het invoeren van permanente verboden gebieden. Deze werden overeengekomen door lokale belanghebbenden via gemeenschapsvergaderingen die werden bijgewoond door uit elk dorp gekozen vertegenwoordigers.
De community-based zeekomkommerboerderijen in het zuidwesten van Madagaskar zijn ontwikkeld door Blue Ventures, in samenwerking met andere NGO's, The Royal Norwegian Society for Development (Norges Vel) en Trepang in de Indische Oceaan (IOT) een lokaal bedrijf dat een broedplaats voor zeekomkommers in Toliara beheert en de broederijmethoden heeft ontwikkeld. Toliara is de belangrijkste stad in het zuidwesten van Madagaskar en de op vier na grootste stad van Madagascar. Het doel van het project is om een alternatief en aanvullend inkomen voor de visserij te bieden en daardoor de voedselzekerheid en de weerbaarheid tegen klimaatverandering te vergroten.
Blue Ventures is in maart 2007 begonnen met het testen van de holothuriaanse maricultuur met de Women's Association of Andavadoaka. De proeven boden de mogelijkheid om materialen en penontwerp te testen en begonnen biologische gegevens te verzamelen over groeisnelheden en bezettingsdichtheden. In september 2009 hebben twee lokale ngo's, Blue Ventures en Trans'Mad Development subsidie verkregen uit het regionale programma voor het duurzaam beheer van de kustzones van de landen van de landen van de Indische Oceaan (ReCoMaP). Financiering werd gebruikt om de zeekomkommerteelt te vestigen als alternatief levensonderhoud voor lokale gemeenschappen in het zuidwesten van Madagaskar. Beide organisaties werkten samen met een broederij van zeekomkommers in Toliara om de dorpsteelt van jonge dieren uit te voeren Holothuria scabra in zes dorpen tot commerciële omvang. Afhankelijk van seizoen, locatie en voedselbeschikbaarheid bereikten individuen de oogstgrootte in 9-12 maanden. In 2009 is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd om de uitbreiding van de activiteit te beoordelen en de commerciële focus, winstgevendheid en waarde van de producenten / boeren te vergroten.
Van 2010 tot 2015 was het project uitgebreid tot meer dan 40 boerderijen, geconcentreerd op 2 hoofdlocaties waar groei en omstandigheden het meest geschikt waren. De hoofdlocatie in Velondriake is gevestigd in het dorp Tampolove. Toen de boerderij voor het eerst werd opgericht in Tampolove, werd de gemeenschap geraadpleegd door Blue Ventures en werden sociale onderzoeken uitgevoerd om potentiële boerenfamilies vast te stellen. Tegen die tijd bestond er al een vertrouwensband tussen de gemeenschap van Tampolove en Blue Ventures, die al enkele jaren in de gemeenschap werkten om Velondriake op te richten. De zeekomkommerboerderij in Tampolove had 38 landbouwteams en meer dan 170 mensen in dienst. Elk team beheerde één pen en meer dan 50% van zowel teamleiders als leden waren vrouwen. De inkomsten van de boerderij werden verdeeld over alle individuen in elk landbouwteam. Er werd ook een schoolteam opgericht, bestaande uit studenten, leraren en ouders, en de winst gaat naar het collegegeld voor de kinderen in de gemeenschap.

Boerderijen in Tampolove vóór 2016. Foto © Timothy Klückow / Blue Ventures
In 2013 en 2015 braken er cyclonen en ziekten uit in het gebied dat de boerderijen beschadigde. Als gevolg hiervan werd de opslag van jonge komkommer-juvenielen stopgezet en in 2016 werd het project volledig opnieuw geëvalueerd en werden experimentele proeven uitgevoerd. In hetzelfde jaar werd het vorige model gedeconstrueerd en werd een nieuw model gebouwd op basis van de beoordelingsresultaten.

Boerderijen in Tampolove na 2016. Foto © Timothy Klückow / Blue Ventures
Sinds 2018 zijn er twee boerderijen actief in de dorpen Tampolove en Ambolimoke. Het project heeft in totaal 81 boerderijen: 39 in Tampolove en 42 in Ambolimoke. Elke boerderij wordt beheerd door 2 boeren en in totaal 162 boeren zijn bij dit project betrokken, met 59% vrouwen.

Moderne beveiligingsinfrastructuur gebouwd om te beschermen tegen diefstal van aandelen. Foto © Timothy Klückow / Blue Ventures
Het nieuwe aquacultuurlandbouwmodel dat momenteel van kracht is, maakt gebruik van een nieuw governancesysteem dat het governancemodel afstemt op het bestaande traditionele gemeenschapsbestuur en de bestaande rechtssystemen. De gemeenschap ontwikkelde ter plaatse richtlijnen voor aquacultuurlandbouw met technische begeleiding van Blue Ventures en consolideerde dit vervolgens in een overeenkomst die iedereen overeenkwam te ondertekenen en zich eraan te houden. De gemeenschap heeft deze overeenkomst geïntegreerd in lokale traditionele bestuursstructuren die zijn geratificeerd door ouderlingen en traditionele autoriteiten. Een boerenovereenkomst, met regels die door boeren zijn opgesteld, en de integratie van deze overeenkomst in lokale bestuursstructuren draagt bij aan de naleving.
De boerenovereenkomst wordt gemaakt in de gemeenschap waar de zeekomkommerteelt wordt beoefend, en daar wordt bij de start van de activiteiten een structuur gecreëerd die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling, monitoring en handhaving van de bestuurssystemen. Deze structuur wordt genoemd Zanga (Malagassisch woord voor Sea Cucumber) Management Committee (ZMC) en is samengesteld uit een algemene vergadering, een adviesraad en een ingehuurd operationeel orgaan. De algemene vergadering bestaat uit alle zeekomkommertelers binnen de gemeenschap en omvat ook het ingehuurde operationele orgaan dat bestaat uit door ZMC ingehuurd personeel dat verantwoordelijkheden heeft binnen het landbouwmodel, zoals supervisors en bewakers.

Boer in Ambolimoke ondertekent de huurovereenkomst. Foto © Garth Cripps / Blue Ventures
De adviesraad bestaat uit de voorzitter van de Velondriake Association (het lokale orgaan voor visserijbeheer van de LMMA) en een Velondriake Vertegenwoordiger van de aquacultuurvereniging, samen met een technische expert van de NGO Blue Ventures. De traditionele dorpsleiders in de gemeenschap, de clanhoofden en de president van de Fokontanië (lokale buurtstructuur) spelen cruciale rollen in de legitimiteit van alle beslissingen die door het ZMC worden genomen, en zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor de ratificatie van nieuwe regelgeving.
Op het niveau van de ZMC werden de toezichthouders, die zelf boeren zijn, door de ZMC aangeworven en technisch opgeleid door Blue Ventures om het technische toezicht op de zeekomkommerteelt uit te voeren. Na een jaar training en supervisie kunnen supervisors alle activiteiten met betrekking tot de zeekomkommerteelt leiden volgens de vastgestelde regels.
Een huurovereenkomst komt tot stand op het niveau van de ZMC en is de hoeksteen van het zeekomkommerteeltmodel, aangezien het de principes en regels voor alle landbouwactiviteiten definieert en ervoor zorgt dat boeren zich houden aan de beste praktijken voor aquacultuurrichtlijnen.

Nieuw bestuurssysteem: ZMC en huurovereenkomst. Afbeelding © Blue Ventures

ZMC-bijeenkomst in Ambolimoke. Foto © Garth Cripps / Blue Ventures
Hoe succesvol is het geweest?
De eerste verkoop van zeekomkommers vond plaats in 2009 en het netto-inkomen is elk jaar gestegen, hoewel een daling van de inkomsten werd waargenomen in 2013 toen cycloon Haruna grootschalig verlies van zeekomkommers veroorzaakte. Inkomensverhogingen kunnen worden toegeschreven aan: nieuwe technieken om de overlevingskansen van jongeren te verbeteren (bijv. De introductie van kinderdagverblijven), verhoging van de technische mogelijkheden van boeren en invoering van bewakers om diefstal te verminderen. Na de implementatie van deze nieuwe technieken steeg het jeugdoverleven van 46% in februari 2009 tot een piek van 76.9% in augustus 2011.

Zeekomkommerpennen uit 2017, Tampolove. Foto © Timothy Klückow / Blue Ventures
Sinds 2017, met het nieuwe model op basis van de bevindingen van de beoordeling en experimentele proeven, werden de landbouwbedrijven gestandaardiseerd in omvang (elk 900 m2) met 2 boeren per bedrijf. De kwekerij was niet meer nodig omdat er minder gevaar was voor roofdieren van zeekomkommers in het gebied. Door er zorgvuldig voor te zorgen dat de draagkracht van de site wordt gerespecteerd, is er geen ziekte geweest in de nieuwe modelpennen.
Na een aantal maanden groeien in zeestallen sinds de reconstructie van het model, vond de eerste oogst plaats in november 2018. Het gemiddelde netto maandinkomen per boer bereikte 42 dollar en het gemiddelde maandelijkse rendement bedroeg 60%. Het model is nu duurzamer omdat de boeren in staat zijn om alle operationele kosten te betalen, inclusief de aankoop en het transport van jonge zeekomkommers, evenals het salaris van de ZMC-toezichthouders en bewakers. Alle boeren ontvangen een inkomen na de oogst en de verkoop aan een particuliere partner en hebben nooit schulden. Daarnaast dragen de in het ZMC gegroepeerde boeren bij aan een communitypot die zal bijdragen aan de ontwikkeling van de hele community.
De oprichting van de ZMC en de huurovereenkomst hebben met succes het voorkomen van diefstal uitgeroeid. Het feit dat de huurovereenkomst werd bepaald door de gemeenschap en de boeren en dat deze kan worden gewijzigd door de Algemene Vergadering, heeft de naleving ervan vergemakkelijkt. Boeren beginnen veranderingen aan te brengen wanneer dat nodig is, elke boer kan een verandering aanbrengen door de nodige argumenten aan te voeren. De huurovereenkomst omvat ook een instandhoudingsovereenkomst, waarbij boeren worden verbonden met de LMMA Velondriake en innovaties op het gebied van instandhouding worden opgenomen, zoals de aanwijzing van een No Take Zone binnen de zeekomkommerkwekerijen. In totaal is 8 ha No Take Zone aangewezen.
Geleerde lessen en aanbevelingen

Luchtfoto van zeekomkommer pennen met kleinere kwekerij pen binnen, Tampolove. Foto © Garth Cripps / Blue Ventures
Alternatieve middelen van bestaan vinden is een uitdaging. Het vereist samenwerking tussen vele partners en het bouwen van nieuwe bestuurssystemen binnen lokale gemeenschappen. Bovendien werden gemeenschappen in dit project geconfronteerd met moeilijke levensomstandigheden, financiële, ecologische en politieke omstandigheden.
Resultaten worden zelden gepubliceerd omdat veel aquacultuurprojecten deel uitmaken van de particuliere sector en als zodanig worden ervaringen en geleerde lessen zelden gedeeld. Blue Ventures heeft geprobeerd dit te verhelpen door hun ervaringen te delen via een reeks media en producten:
- A zeekomkommer landbouwhandboek is geproduceerd, met ondersteuning van ReCoMap
- In december 2013 organiseerde Blue Ventures in samenwerking met de Universiteit van Dar es Salaam een baanbrekende workshop over community-based aquaculture in de West-Indische Oceaan
- Blue Ventures is lid en ondersteunende partner van Community Based Aquaculture in de WIO, een informeel regionaal netwerk
- In maart 2019 organiseerde Blue Ventures in samenwerking met FAO, KOICA en de regering van Zanzibar een opleiding over de landbouw van zeekomkommers in Zanzibar
- Met partners wordt gewerkt aan de oprichting van een formele stakeholdervereniging voor het delen van kennis en het promoten van duurzame aquacultuurmodellen in het zuidwesten van Madagaskar
Belangrijke lessen die zijn getrokken en aanbevelingen van het project zijn:
- Voortgezette ondersteuning van de aquacultuur door lokale technici is belangrijk
- De aanwerving van toezichthouders van boeren door de ZMC zorgt voor meer duurzaamheid (minder omzet)
- Sterke relaties tussen de privésector en gemeenschappen zijn belangrijk voor succes
- Ingebouwde progressieve modellen van betalen, leren, enz. Zijn noodzakelijk. Voor veel vissers is dit de eerste keer dat ze een in wezen klein bedrijf runnen. Het is cruciaal om een model op te stellen dat de schulden van de boer vermijdt
- Het opzetten van een proefperiode om te bepalen welke sociaaleconomische en ecologische omstandigheden geschikt zijn voor het project, is belangrijk voor succes
- Implementatie van een governancesysteem waarbij de gemeenschap bij elke stap van het ontwerp en de implementatie van de governance wordt betrokken, heeft enorme voordelen opgeleverd voor op de gemeenschap gebaseerde aquacultuur van zeekomkommers. Dit systeem is ontwikkeld door boeren en hun bredere gemeenschap door middel van een samenwerkingsproces en die buy-in heeft tot succes geleid
- Het is van cruciaal belang om beste praktijken te verduidelijken en de rechten en verplichtingen van boeren in een contract vast te leggen. Degenen die zich niet aan deze contractuele verplichtingen houden, worden verantwoordelijk gehouden, niet door het implementeren van levensonderhoudontwikkelaars of hun commerciële partners, maar door andere boeren en hun gemeenschap
Financieringsoverzicht
Het aquacultuurprogramma van Blue Ventures wordt ondersteund door Norges Vel, een internationale NGO met expertise in de ontwikkeling van tropische mariculturen.

Zeekomkommerpen nieuwe bouwmethode sinds 2017 (zonder kwekerij). Foto © Timothy Klückow / Blue Ventures
Leidende organisaties
Indische Oceaan Trepang: een kwekerij voor zeekomkommers en aquacultuur die met gemeenschappen werkt om jongeren te voorzien voor gemeenschapsproductie
Copefrito: een lokaal exportbedrijf voor vis en schelpdieren dat zich inzet voor een duurzaam beheer van de mariene rijkdommen van Madagaskar
Ondersteuning en commerciële partners
De Velondriake Association: het managementorgaan van het Velondriake Locally Managed Marine Area (LMMA)
Indian Ocean Trepang (IOT), het bedrijf dat de jongeren produceert en de gekweekte zeekomkommers van boeren koopt
Institut Halieutique et des Sciences Marines: het onderzoeksinstituut voor mariene wetenschappen en visserij van de Universiteit van Toliara
Western Indian Ocean Marine Science Association
Nationale autoriteiten voor visserij en aquacultuur: steun het project door de ontwikkeling van een ondersteunend juridisch kader voor aquacultuur
CITE (Centre d'Information Technique et Economique): NGO in Malagasi die praktische training voor kleine bedrijven aan ondernemers biedt
Middelen
Community-based Sea cucumber Farming - Een duurzaam alternatief voor vissen op zuidwest-Madagaskar
Community-based-aquaculture-marine Conservation through Economic Development
De status van koraalriffen in de afgelegen regio Andavadoaka, Zuidwest-Madagaskar
Geschreven door: Ida Vincent en Hery Razafimamonjiraibe