Lokale bedreigingen

Naast bedreigingen die verband houden met klimaat- en oceaanverandering, worden koraalriffen ook beïnvloed door verschillende lokale en regionale bedreigingen. Deze bedreigingen kunnen alleen optreden of synergetisch met klimaatverandering, wat de risico's voor koraalrifsystemen vergroot.

Overbevissing en destructieve visserij

Niet-duurzame visserij is geïdentificeerd als de meest doordringende van alle lokale bedreigingen voor koraalriffen. ref Meer dan 55% van de riffen in de wereld wordt bedreigd door overbevissing en/of destructieve visserij. Overbevissing (dwz meer vis vangen dan het systeem aankan) leidt tot achteruitgang van de vispopulaties, gevolgen voor het hele ecosysteem en gevolgen voor afhankelijke menselijke gemeenschappen. Destructieve visserij wordt geassocieerd met sommige soorten vismethoden, waaronder dynamiet, kieuwnetten en strandzegens. Deze schaden koraalriffen niet alleen door fysieke effecten, maar ook door bijvangst en sterfte van niet-doelsoorten, waaronder jonge exemplaren. Lees meer over bedreigingen en beheerstrategieën in de Toolkit voor rifvisserij.

Rif gebombardeerd om te vissen in Indonesië. Foto © Jeff Yonover

Verontreiniging

Traditioneel worden de effecten van afvalwatervervuiling in verband gebracht met de menselijke gezondheid, maar de schadelijke effecten van afvalwatervervuiling op het leven in zee - en de indirecte effecten die ze hebben op mensen - kunnen niet over het hoofd worden gezien. Afvalwater transporteert ziekteverwekkers, voedingsstoffen, verontreinigingen en vaste stoffen naar de oceaan die koraalverbleking en ziekte en sterfte voor koraal, vissen en schaaldieren kunnen veroorzaken. Vervuiling van afvalwater kan ook de oceaantemperatuur, pH, zoutgehalte en zuurstofniveaus veranderen, waardoor biologische processen en fysieke omgevingen die essentieel zijn voor het leven in zee, worden verstoord.

Andere bronnen van vervuiling van koraalrifwateren zijn vervuiling op het land die verband houdt met menselijke activiteiten zoals landbouw, mijnbouw en kustontwikkeling, wat leidt tot de lozing of uitloging van schadelijke sedimenten, verontreinigende stoffen en voedingsstoffen. Vervuiling op zee die verband houdt met commerciële, recreatieve en passagiersschepen kan ook een bedreiging vormen voor riffen door verontreinigd lenswater, brandstof, ongezuiverd rioolwater en vast afval te lozen en door invasieve soorten te verspreiden. Lees meer in de Toolkit voor afvalwatervervuiling of in de Online cursus afvalwatervervuiling.

Kustontwikkeling

Meer dan 2.5 miljard mensen (40% van de wereldbevolking) leeft binnen 100 km van de kust, ref toenemende druk op kustecosystemen. Kustontwikkeling gekoppeld aan menselijke nederzettingen, industrie, aquacultuur en infrastructuur kan ernstige gevolgen hebben voor nearshore-ecosystemen, met name koraalriffen. De effecten van kustontwikkeling kunnen direct zijn (bijv. storten, baggeren en koraal- en zandwinning voor de bouw) of indirect (bijv. verhoogde afvoer van sediment, rioolwater en verontreinigende stoffen).

Kustontwikkeling in Punta Gorda, Florida. Foto © Carlton Ward Jr.

Toerisme en recreatieve effecten

Recreatieve activiteiten kunnen koraalriffen beschadigen door: 

• Breuk van koraalkolonies en weefselbeschadiging bij direct contact zoals lopen, aanraken, schoppen, staan ​​of contact met de uitrusting die vaak voorkomen bij SCUBA, snorkelen en vertrappen
• Breken of kantelen van koraalkolonies en weefselschade door onachtzaam ankeren van de boot
• Veranderingen in het gedrag van het mariene leven door het voeden of intimidatie door mensen
• Watervervuiling door rondvaartboten door de lozing van brandstof, menselijk afval en grijs water
• Invasieve soorten die kunnen worden verspreid door transport van ballastwater, aangroei van de romp van cruiseschepen en aangroei door pleziervaart
• Afval en puin gedeponeerd in de mariene omgeving

Scuba-duikers die op koralen stappen. Foto © Mario Lutz/The Reef World Foundation

Koraalziekten

Koraalziekte is een natuurlijk voorkomend proces op riffen, maar bepaalde factoren kunnen ziekte verergeren en uitbraken veroorzaken. Uitbraken van koraalziekte kunnen leiden tot een algehele vermindering van de bedekking van levend koraal en een verminderde koloniedichtheid. In extreme gevallen kunnen uitbraken van ziekten leiden tot verschuivingen in de gemeenschapsfase van door koraal naar door algen gedomineerde gemeenschappen. Koraalziekten kunnen ook leiden tot een herstructurering van koraalpopulaties.

Ziekte omvat een interactie tussen de koraalgastheer, een ziekteverwekker en de rifomgeving. Wetenschappers leren meer over de oorzaken van koraalziekte, vooral wat betreft het identificeren van de betrokken pathogenen. Tot op heden worden de meest besmettelijke koraalziekten veroorzaakt door bacteriën. Overdracht van koraalziekten kan worden vergemakkelijkt in gebieden met een hoge koraalbedekking ref evenals door koraalpredatie, aangezien roofdieren kunnen fungeren als vectoren door orale of fecale overdracht van pathogenen. ref

De oorzaken van uitbraken van koraalkwalen zijn complex en niet goed begrepen, hoewel onderzoek suggereert dat belangrijke factoren voor koraalaandoeningen zijn klimaatopwarming, vervuiling op het land, sedimentatie, overbevissing en fysieke schade door recreatieve activiteiten. ref

Pocillopora-kolonie aangetast door skeletachtige eroderende bandziekte na predatie door Drupella-slakken. Foto © Hannes Klostermann/Ocean Image Bank

Invasive Species

Op koraalriffen omvatten invasieve mariene soorten sommige algen, ongewervelde dieren en vissen. Invasieve soorten zijn soorten die niet inheems zijn in een regio. Niet alle niet-inheemse soorten zijn echter invasief. Soorten worden invasief als ze ecologische en/of economische schade veroorzaken door te koloniseren en dominant te worden in een ecosysteem, als gevolg van het verlies van natuurlijke controle op hun populaties (bijv. predatoren).

Wegen van introductie van mariene invasieve soorten zijn onder meer:

• Scheepvaart, zoals ballastwater en scheepsvervuiling
• Aquacultuuractiviteiten (aquacultuur van schaaldieren is verantwoordelijk voor de verspreiding van invasieve mariene soorten door wereldwijd transport van oesterschelpen of andere schelpdieren voor consumptie)
• Vistuig en SCUBA-uitrusting (door transport tijdens het verplaatsen van plaats naar plaats)
• Per ongeluk lozen van aquaria via leidingen of opzettelijk vrijkomen

Sargassum

Sargassum zijn een soort bruine, vlezige macroalgen die in overvloed schadelijke ecologische en economische gevolgen kunnen hebben voor koraalriffen.

In de Indo-Pacific, een hoog percentage dekking van Sargassum komt veel voor op aangetaste koraalriffen en vertegenwoordigt vaak een faseverschuiving van een door koraal naar door algen gedomineerd rifsysteem. ref Hun reproductieve biologie en morfologie maken ze uitstekende kolonisten van de vrije ruimte en bijzonder bestand tegen verstoringen zoals tropische stormen. ref Als ze te overvloedig zijn, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het rif door schaduw, de beschikbare ruimte voor koraallarven om te rekruteren en ziekteverwekkers over te dragen. ref

In de Atlantische Oceaan, twee soorten drijvende sargassum, S. natans en S. fluitans, zijn verantwoordelijk voor het veroorzaken van grote algenbloei die bijzonder schadelijk is en veel voorkomt aan de Caribische en West-Afrikaanse kusten. ref Drijvende algenmatten komen van nature voor in de noordelijke Atlantische Oceaan en bieden veel ecologische voordelen, zoals leefgebied, voedsel en kraamkamers voor vele soorten vissen, schaaldieren en zelfs zeeschildpadden. ref In de afgelopen tien jaar heeft een verschuiving in oceaanstromingen echter geleid tot een invasie van algen in koraalrifgebieden, waardoor de koralen minder zonlicht nodig hebben en zuurstofloze en hypoxische omstandigheden op riffen, evenals slechte omstandigheden op stranden die schadelijk zijn voor de toerismeindustrie. ref

Sargassum aangespoeld op een Caribisch strand. Foto © Jennifer Adler

Predator uitbraken

Doornenkroon zeester in een veld met vertakkingen Porites. Foto © Warren Baverstock/Ocean Image Bank

Koraalroofdieren (of 'corallivores') zijn van nature voorkomende organismen die zich voeden met koralen voor hun poliepen, weefsel, slijm of een combinatie van het bovenstaande. Dergelijke roofdieren omvatten typisch stekelhuidigen (zeesterren, zee-egels), weekdieren (slakken) en sommige vissen.

Corallivory is een veel voorkomend proces dat, onder normale omstandigheden, zorgt voor natuurlijke omzet in het ecosysteem. Wanneer deze roofdieren echter te overvloedig aanwezig zijn (bijv. door uitbraakomstandigheden), kunnen ze een aanzienlijke afname van de koraalbedekking veroorzaken.

Gemeenschappelijke koraalroofdieren zijn onder meer:

• Doornenkroon zeester (COTS), die overal in de Indo-Pacifische regio voorkomen, van de Rode Zee en de kust van Oost-Afrika, over de Stille en Indische Oceaan, tot de westkust van Midden-Amerika. COTS kan een belangrijke oorzaak zijn van koraalverlies in de Indo-Pacific, vooral onder uitbraakomstandigheden.
• Drupella slakken, die vaak worden aangetroffen op koralen in riffen in de Indo-Pacific en de westelijke Indische Oceaan.
• Coralliophila slakken, die vaak problematischer zijn voor Caribische riffen, hoewel sommige soorten in de Stille Oceaan voorkomen.